دکتر فرح فرزانه: مسئولین بهداشتی برای غربالگری سرطان دهانه رحم برنامه‌ریزی کنند
پنجمین کنگره سراسری انجمن علمی سرطان‌های زنان ایران که از ۲۸ آبان در سالن شهید غرضی بیمارستان میلاد کار خود را آغاز کرده بود، عصر دیروز با تجلیل از پیشکسوتان این عرصه به کار خود پایان داد.
در این کنگره بیماری‌های تروفوبلاستیک، انواع سرطان‌های زنان، سرطان اندومتریوز و … مورد بررسی قرار گرفت و به منظور بالابردن سطح آگاهی پزشکان کارگاه کولپوسکوپی برگزار شد و جمعی از متخصصان زنان و مامایی، انکولوژیست‌های زنان، جراحان زنان و زایمان، پزشکان عمومی، متخصصین سایر رشته‌های مرتبط یا غیرمرتبط با زنان و همچنین ماماها حضور داشتند.
دکتر فرح فرزانه دبیر علمی پنجمین کنگره سرطان‌های زنان در خصوص ارزیابی خود از برگزاری این همایش به خبرنگار مهرخانه گفت: پنجمین کنگره سرطان‌های زنان دربرگیرنده بخش‌های متنوع علمی و ارائه گزارشی از نتایج کارآزمایی‌های بالینی انجام‌شده در زمینه سرطان‌های زنان بود که در آن متخصصان به بحث درباره آخرین یافته‌های پزشکی در زمینه بیولوژی سرطان‌های زنان پرداختند.
وی تصریح کرد: در این کنگره سه روزه صبح‌ها سرطان‌های سرویکس، تخمدان، رحم و پستان مورد بحث قرار گرفته و در برنامه بعدازظهر که به صورت بازآموزی ارائه شد، سرطان پستان، نئوپلازی تروفوپلاستیک حاملگی و ضایعات پیش‌سرطانی سرویکس مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت.
فرزانه ادامه داد: یافتن زمینه‌های ابتلا به سرطان‌ها و بررسی‌های ژنتیکی که بیمار را مستعد سرطان می‌کند و همچنین دستیابی به راه‌های مناسب برای شناسایی افراد مبتلا، از دیگر محورهای مورد بحث در این کنگره سراسری یود.
او افزود: حدود ۲۳۰ مقاله به دبیرخانه کنگره فرستاده شد که از این تعداد ۱۰۰ مقاله به صورت سخنرانی و باقی به صورت پوستر ارائه شده است.
“در این کنگره آخرین پیشرفت‌های تشخیص و درمان سرطان‌های زنان و نتایج یافته‌های علمی پژوهشگران ایرانی به همراه گزارشی از نتایج کارآزمایی بالینی در زمینه سرطان‌های زنان و درمان‌های جدید در زمینه بیولوژی سرطان و همچنین روش‌های درمان سرطان با استفاده از سلول‌درمانی یا ژن‌تراپی ارائه شد.” این بخشی از سخنان دکتر اعظم السادات موسوی، رئیس کنگره و دبیر انجمن‌های علمی سرطان‌های زنان، است که مقدمه مصاحبه مهرخانه با او را در حاشیه سومین روز برگزاری کنگره فراهم نمود.
سرطان پستان؛ شایع‌ترین سرطان زنان در ایران/ سرطان تخمدان؛ بدرفتارترین سرطان زنان
– خانم دکتر از نظر شما، عمده‌ترین و شایع‌ترین سرطان‌های زنان در کشور ما، چه نوع سرطان‌هایی هستند؟
شایع‌ترین سرطان‌های زنان در کشور ما سرطان سینه، دهانه رحم، تخمدان و رحم است. البته اگر از نظر شیوع بخواهیم بگوییم سرطان پستان شایع‌ترین سرطان زنان محسوب می‌شود، ولیکن خوشبختانه در دهه اخیر توانسته‌ایم تعداد قابل توجهی از سرطان‌های پستان را در مراحل اولیه تشخیص دهیم. اگر زنان به این بیماری توجه کنند، معاینات مکرر توسط خودشان انجام شود و هر شش ماه یا یک سال یک‌بار توسط پزشکان معاینه شوند و اگر به سن ۴۰ سالگی رسیدند ماموگرافی و غربالگری داشته باشند، می‌شود سرطان پستان را در مرحله یک یا دو تشخیص داد. در واقع وقتی در این مرحله تشخیص می‌دهیم، درمان کامل‌تر می‌شود و عمر بیمار در اکثر موارد مثل عمر طبیعی خواهد شد.
اما عمده‌ترین و بدرفتارترین سرطان‌های زنان، سرطان تخمدان است. متأسفانه سرطان تخمدان چون معمولاً علائم اولیه ندارد، دیر تشخیص داده شده و فقط حدود ۴۰ درصد از آنها درمان می‌شود و بقیه ممکن است مجدد عود شده و نتوانند عمر طبیعی داشته باشند.
– برای پیشگیری از سرطان تخمدان، زنان باید چه کاری انجام دهند؟
برای پیشگیری بایستی زنان توجه کنند که اگر در خانواده‌ای هستند که از نظر سرطان جزء گروه‌های پرخطر محسوب می‌شوند؛ یعنی در خانواده چند مورد سرطان پستان یا یک مورد سرطان تخمدان دارند یا در مردها و زنان فامیلشان سرطان به کرات دیده شده است، باید با پزشک هماهنگ باشند و کنترل و چکاپ‌های مرتب انجام دهند به طوری که بتوان در مراحل اولیه بیماری، آن را تشخیص داد.
کسانی که سن بلوغشان پایین و سن یائسگی‌شان دیر است و کسانی که اولین فرزندشان را بعد از سن سی سالگی به دنیا می‌آورند، در معرض خطر ابتلا به سرطان پستان هستند
– اشاره کردید به اینکه شایع‌ترین سرطان زنان در ایران، سرطان پستان است. دلایل این امر را چه می‌دانید؟
دلایل ابتلا به سرطان پستان چندفاکتوری بوده و تک‌فاکتوری نیست. معمولاً زن بودن خودش یک دلیل است. خود هورمون استروژن می‌تواند باعث ایجاد سرطان شود؛ چراکه سرطان پستان در زنان به مراتب شایع‌تر از مردان است. نحوه زندگی افراد در ابتلا به این بیماری مهم است، زندگی در محیط‌های پر استرس و دارای آلودگی‌های محیط زیستی می‌تواند در ابتلا به سرطان تأثیر داشته باشد. کسانی که سن بلوغشان خیلی پایین و سن یائسگی‌شان خیلی دیر است، کسانی که اولین فرزندشان را بعد از سن سی سالگی به دنیا می‌آورند، کسانی که سابقه بیماری‌هایی را در پستان داشتند که منجر به بیوپسی شده و البته بستگی به نوع جواب آن دارد، بروز بعضی از انواع بیماری‌هایی در پستان که بدخیم نیستند و…، می‌تواند زمینه‌ساز سرطان پستان شود؛ ولی زنان توجه داشته باشند که بیماری‌های کیستیک پستان خیلی شایع است و جزء عوامل ریسک و خطر سرطان پستان نیست و نگران نشوند یا توده‌های خوش‌خیم پستان باعث ایجاد سرطان پستان نشده و کسانی که مبتلا به این سرطان هستند، نباید نگران شوند. افزایش وزن، کم‌تحرکی، استفاده از غذاهایی که چربی زیاد دارد و مخصوصاً فست‌فود‌ها، جزء عوامل ایجادکننده سرطان پستان محسوب می‌شوند.
اما یکی از عوامل بسیار مهم نیز عامل ژنتیک است که کسانی که در خانواده‌شان مخصوصاً فامیل درجه یک آنها این نوع سرطان وجود دارد، بایستی مشاوره ژنتیک برای اینکه چقدر در معرض خطر این سرطان هستند، انجام دهند.
– استفاده از قرص‌های ضد بارداری در ابتلا به این نوع سرطان تأثیر دارد؟
تاکنون ارتباطی بین استفاده از قرص‌های ضدباردای و ابتلا به سرطان پستان دیده نشده است، ولی استفاده از هورمون‌درمانی بعد از یائسگی، اگر به مدت طولانی و با دوز زیاد همراه باشد، می‌تواند در ایجاد سرطان پستان مؤثر باشد.
تعداد زایمان‌های بیشتر؛ از عوامل کاهش ابتلا به سرطان تخمدان
– دلایل ابتلا به سرطان تخمدان و دهانه رحم چیست؟
یکی از عوامل مهم این سرطان‌ها نیز مثل سرطان پستان ژنتیک است. عوامل محیطی نیز می‌تواند در ابتلا به این نوع سرطان‌ها تأثیر داشته باشد. البته عوامل این نوع سرطان‌ها خیلی شناخته شده نیست، ولی کسانی که تعداد بارداری‌هایشان بالاتر است، از قرص‌های ضدبارداری به مدت طولانی استفاده می‌کنند، سابقه بستن لوله‌های رحمی دارند یا کسانی که سابقه برداشتن رحم دارند ولی تخمدان‌ها را حفظ کرده‌اند، شانس خطر سرطان تخمدان در آنها کاهش پیدا می‌کند.
مسئولین بهداشتی برای غربالگری سرطان دهانه رحم برنامه‌ریزی کنند
– مدتی است که طرح‌های غربالگری سرطان‌های زنان اجرا می‌شود. ارزیابی شما از اجرای این طرح‌ها چیست؟
ما در ایران طرح غربالگری سرطان رحم یعنی سرویکس را داشتیم که در چند سال اخیر کمی دچار مشکلاتی شده است و به خوبی انجام نمی‌شود. امیدواریم مسئولین بهداشتی برنامه‌ای برای غربالگری این سرطان انجام دهند؛ خصوصاً سرطان دهانه رحم از آنجایی که یک سرطان قابل پیشگیری است و با تزریق واکسن می‌شود از ابتلا به آن جلوگیری کرد را باید مسئولین بهداشتی برایش برنامه‌ریزی کنند و تزریق این واکسن به دختران جوان بین ۱۱ تا ۱۴ سال در دستور کار قرار دهند.
– غربالگری سرطان پستان چطور؟ طرح جامعی برای این نوع سرطان در دستور کار نیست؟
تاکنون غربالگری سرطان پستان که به شکل کلی در همه جامعه انجام شود، نداشته‌ایم؛ چون هزینه خیلی بالایی داشته و وزارتخانه نتوانسته چنین طرحی را اجرا کند، ولی به صورت منطقه‌ای در برخی از مناطق انجام شده است.
در سال ۲۰۲۰ حدود بیست میلیون نفر مبتلا به سرطان خواهند شد
– پیشنهادات ساختاری و اجرایی شما برای کاهش این نوع سرطان‌ها چیست؟
به نطر ما با توجه به اینکه سرطان‌ها در حال افزایش هستند و طبق آمار سازمان بهداشت جهانی در همه دنیا میزان سرطان‌ها هر سال دو برابر می‌شود و به علت اینکه آلودگی‌های محیط زیست رو به افزایش است و اضطراب‌ها بیشتر شده و جوامع در حال صنعتی شدن هستند، احتمال اینکه سرطان‌ها در کشورهایِ در حال توسعه بیشتر اتفاق بیفتد، زیاد است.
پیش‌بینی می‌شود در سال ۲۰۲۰ حدود بیست میلیون نفر مبتلا به سرطان خواهند شد که ۷۰ درصد آنها در کشورهای در حال توسعه خواهند بود. بنابراین کشورهای در حال توسعه از نظر بهداشتی و درمانی، باید خود را به سیتمی مجهز کنند که بتواند بر سرطان کنترل داشته باشند.
در کشور ما سرطان‌ها یکی از علل مرگ و میر افراد جامعه بوده و بعد از بیماری‌های قلبی و عروقی و حوادث و سوانح رانندگی علت بعدی مرگ به شمار می‌روند. بنابراین بایستی در مورد کنترل سرطان‌ها برنامه‌ریزی شود و کار درازمدت صورت گیرد، ولی هر برنامه کنترل سرطانی شامل پشگیری، غربالگری، درمان به موقع و درمان‌های تسکینی است یعنی این چهار رکن، ارکان اساسی یک برنامه کنترل سرطان است و اینها را باید بر اساس اطلاعاتی که از جامعه به دست می‌آوریم، مشخص نماییم درحقیقت ما ابتدا باید کلیه سرطان‌های کشور را ثبت کنیم؛ یعنی یک مرکز ثبت سرطان دقیق و منظم با مدیریت خوب داشته باشیم و بعد بر اساس آمار موجود برنامه‌ریزی‌های لازم را اعمال کرده و ببنیم کدام سرطان احتیاج به پیشگیری دارد،کدام سرطان نیاز به غربالگری داشته و باید در کدام مورد هزینه بیشتری صرف شود.
– هدف شما از برگزاری این کنگره به صورت سالانه چیست؟ آیا تأثیری در وضعیت سرطان زنان در کشور دارد؟
انجمن‌های علمی سرطان‌های زنان وظیفه خودش می‌داند که به منظور بالا بردن سطح علمی متخصصینی که در این رابطه با بیمارهای زنان کار می‌کنند، برای به روز کردن اطلاعات پزشکان در این زمینه، این کنگره را برگزار کنند. بنابراین این کنگره هدفش بالا بردن اطلاعات متخصصینی است که در این رابطه کار می‌کنند و بالاخره خود این کنگره علاوه بر اینکه در این زمینه مؤثر است، باعث می‌شود که اطلاعات و توجه عمومی را به این نوع بیماری‌ها جلب شود.
این کنگره با همکاری دانشگاه علوم پزشکی تهران، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، انجمن متخصصین زنان و مامایی ایران، انجمن رادیولوژی و انکولوژی ایران و انجمن سرطان ایران برگزار شد.
خرداد نیوز پایگاه خبری تحلیلی
تاریخ انتشار: ۱۳۹۲/۰۹/۰۱
کد خبر : ۲۸۰۶۰
